Hay naku, kabayan! Election season na naman! Nararamdaman mo na ba ang init? Hindi, hindi ‘yung init ng panahon ha, kundi ‘yung init ng ulo dahil sa mga kandidato at pangako nilang mas malalim pa sa Manila Bay noong araw.
Ilang beses na ba tayong nasaktan, naloko, at napa-promise? Ilang beses na ba nating sinabi na “never again,” pero pagdating ng eleksyon, balik tayo sa dati? Parang tayo ‘yung jowa na laging bumabalik sa ex na toxic, kahit alam naman nating masasaktan lang tayo ulit.
Kaya naman, mga ka-barangay, mga ka-repapiplik, mga ka-budget meal! Tara, mag-deep dive tayo sa puso (at bulsa) ng politikang Pilipino. Bakit nga ba parang ‘di pa rin tayo natuto sa pagpili ng mga lider natin?
Ang Kukote ng Kandidato: Ilang Dahilan Bakit Mahirap Pumili
Alam ko, alam ko, parang sirang plaka na ‘to. Pero bes, kailangan nating pag-usapan ‘to nang mas malalim pa sa pagmamahal ni Cardo Dalisay sa bayan.
1. Utang na Loob: Higit Pa sa Isang Libreng Kape
Sa kulturang Pilipino, malakas ang kapit ng utang na loob. Kapag may tumulong sa’yo, kahit gaano pa kaliit, parang obligado ka nang suklian ‘yun. At alam na alam ‘yan ng mga kandidato!
Bago pa mag-eleksyon, sandamakmak na feeding program, medical mission, at concert with special participation of [insert sikat na artista here] na ang mangyayari. Tapos pag nanalo na, asahan mo, singil na! Hindi lang pera ang huhugutin sa’yo, kundi pati na rin ang dangal at kinabukasan ng bayan.
2. Politika: Isang Family Business?
Sa Pilipinas, parang ang politika ay minana-mana na lang. Anak, apo, asawa, kabit, kapitbahay ng kabit, lahat na lang yata, pwede nang tumakbo! Kasi naman, ‘di ba mas madaling manalo kung kilala na ang apelyido mo?
Pero teka lang, qualification ba ang apelyido para mamuno? Hindi naman porke’t magaling ang tatay, magaling na rin ang anak, ‘di ba? Parang sa school lang ‘yan, hindi pwedeng ipasa mo na lang ‘yung project na gawa ng nanay mo!
3. Showbiz at Pulitika: Isang Masalimuot na Love Affair
Aminin na natin, mahilig tayo sa drama, sa kantahan, sa sayawan! Kaya naman, hindi na nakakapagtaka na ang daming artista ang tumatakbo at nananalo sa pulitika.
Pero, tanong lang, kaya ba nilang ipaglaban ang karapatan ng mga tao sa kongreso, o kaya lang nila mag-deliver ng ma-emot na linya sa telebisyon? Huwag tayong magpalinlang sa ningning ng kasikatan!
4. Fake News: Mas Mabilis Pa sa Tsismis sa Kanilang Barangay
Ah, ang internet! Isang imbensyon na kayang magpakalat ng impormasyon sa isang kisapmata. Kaso nga lang, kasama na rin dito ang mga fake news, ‘yung mga balitang gawa-gawa lang para siraan ang kalaban o kaya naman ay palakasin ang kandidato.
At dahil nga mahilig tayong maniwala sa sabi-sabi, madali tayong ma-manipulate ng mga pekeng balita na ito. Kaya naman, bago tayo maniwala, mag-fact-check muna tayo, mga bes!
Tara Na, Mga Ka-Republika: Panahon Na Para Magising!
Oo na, nakakapanlumo, nakakainis, nakakapang-init ng ulo ang sitwasyon ng pulitika sa Pilipinas. Pero hindi ibig sabihin nito ay susuko na tayo.
Ano ba ang pwede nating gawin?
- Mag-aral, magbasa, mag-research! Huwag tayong magpapadala sa mga pangako at propaganda. Alamin natin ang plataporma ng mga kandidato at ang kanilang track record.
- Makipag-usap! Huwag tayong matakot na magtanong, magbigay ng opinyon, at hamunin ang mga kandidato.
- Maging matalino sa pagboto! Isipin natin ang kinabukasan ng bayan at hindi ang pansariling interes lamang.
Huwag nating hayaan na maulit na naman ang mga pagkakamali ng nakaraan. Panahon na para magising tayo sa katotohanan at piliin ang mga lider na tunay na maglilingkod sa bayan.
Sa huli, nasa atin pa rin ang desisyon. Nasa atin ang kapangyarihan na baguhin ang takbo ng pulitika sa Pilipinas. Huwag natin sayangin ang pagkakataong ito.